Geçmişten Günümüze Ulaşan Latince Deyişler

Vulpem pilum mutare, non mores

Tilki huyunu değil, postunu değiştirir.

İ.S. ca. 75-150 yılları arasında yaşamış olan tarihçi Gaius Suetonius Tranquillus, Atlı sınıfından Suetonius Laetus’un oğludur. İyi bir eğitim görmüş olan Suetonius, Roma’da mahkemelerde avukatlık yapmış, Betriacum’da XIII. Lejyonun (Legio XIII) Askeri Tribunu (Tribunus Militum) olarak orduda görev almıştır. İmparator Traianus Dönemi’nde Kütüphane müdürlüğü ve imparatorun hukuk müşavirliğini yapan Suetonius, imparator Hadrianus’un da emrinde çalışmıştır. Suetonius’un yazdığı iki eserden birisi De Vita Caesarum (Caesarların hayatı), ikincisi De Viris Illustribus (Ünlü Şahsiyetler Hakkında) adını taşımaktadır. De Vita Caesarum eseri, Divus Iulius Caesar, Divus Augustus, Tiberius, Caligula, Divus Claudius, Nero, Galba, Otho, Vitellius, Divus Vespasianus, Divus Titus, Domitianus’un hayatlarının anlatıldığı biyografi değerindedir.

Vulpem pilum mutare, non mores deyişi, Suetonius’un İmparator Vespasianus’un hayatını anlattığı kitabında yer alır. Suetonius. Vespasianus. X. 16. Dönemin ekonomik sıkıntılarıyla baş etmeye çalışan Roma halkı, yeni tahta çıkmış olan imparatorun hırsının mağduru olmuşlardı. İmparatordan hürriyetini geri verilmesi için yalvaran yaşlı bir çiftçinin talebi para ödemediği için reddedilince, çiftçi “Tilki tüyünü değiştirir, ama huyunu asla” diyerek haykırmıştır.    

• Suetonius, The Lives of the Caesars, vols I-II (transl. J. C. Rolfe).  Loeb, London, 1951.

         Suetonius, Oniki Caesar’ın Yaşamı (F.G. Özaktürk- Ü.F. Telatar). Ankara,