Hicaz Demiryolu İnşa Edilirken II: Maan - El-Ulâ Hattı

Hicaz Demiryolu’nun Şam – Maan hattını aktaran ilk kitaptan sonra Maan–El-Ulâ hattını Auler Paşa’nın gözünden aktaran ikinci kitap Hicaz Demiryolu – 2 Maan–El-Ulâ Hattı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan neşredildi.

1904 yılında, Hicaz Demiryolu’nun ilk güzergâhını oluşturan Şam-Maan hattının açılışını yapmak üzere II. Abdülhamid tarafından bir teknik heyet görevlendirilir. Bu heyette yer alan isimlerden biri, demiryolu mühendisi ve General Auler Paşa’dır. İnşaatın El-Ulâ’ya kadar vardığı 1907 yılında padişahtan yeni bir davet alan Auler Paşa tekrar İstanbul’a gelir. Bu kitap, Auler Paşa’nın Maan – El-Ulâ hattına ve bölgeye dair gözlemlerini içermektedir. Birinci sınıf ekspres vagonla yapılan bu ikinci inceleme gezisinde Auler Paşa, 18. yüzyılın son çeyreğinde bölgeyi gezen Charles M. Doughty, Charles Huber, Julius Euting gibi seyyahların izlenimlerine de değinir. Aynı zamanda Avrupa için önemli bir haber kaynağı olan Auler Paşa’nın notları, detaylı biçimde ve keskin bir üslupla kaleme alınmıştır. Sıcaklığın kimi zaman 55°C’ye kadar çıktığı, sürekli su sıkıntısının yaşandığı, erzak ve malzemelerin neredeyse 1000 km taşındığı bu teşebbüsü Auler Paşa, cesur ve hayranlık uyandırıcı olarak niteler. Auler Paşa’nın Şam-Maan hattına dair gözlemlerini içeren ilk kısıma dair notları, bu diziden Hicaz Demiryolu İnşa Edilirken I – Şam-Maan Hattı adıyla yayımlanmıştı.

Karl Laurenz Auler (1854 – 1930): Almanya’da doğdu. Alman askeri mühendis kolordusunda generalliği dek uzanan kademelerde görev yaptı. 1901 – 1908 yılları arasında, Hicaz Demiryolu projesinden sorumlu Alman demiryolu mühendislerinden biri olarak Osmanlı İmparatorluğu’nda askeri danışmanlık yaptı. 1908’de Almanya’ya döndü. 1914 – 18 yılları arasında 5. Sınır Tümeni kumandanlığını yürüttü. Almanya’nın Ulm şehrinde hayatını kaybetti.