Tezkire-i Mukîm Hanî Şibanîler ve Astarahanlılar Döneminde Maveraünnehir’in Kültürel ve Toplumsal Tarihinin Seyri

Feleğin sultanı, tan ağardığı zaman dünya iklimlerini kılıç ışıltısı ve ok parıltısıyla hâkimiyetine alıp göğün dünyayı dolaşan tahtında at koşturdu.”
 
Türkistan’da 400 yılı aşkın bir süre hüküm süren Buhara Hanlığı hakkında kaleme alınan vakayinameler arasında özel bir yere sahip Tezkire-i Mukîm-hanî, Belh yöneticisi Muhammed Mukîm-han’ın emriyle XVIII. yüzyılın başında kaleme alınmıştır. Sıradan vakayinameler gibi salt siyasî tarih anlatısı sunmayan bu kaynak, Osmanlı’yla ilişkilerden sosyal hayata, kültürel konulardan tasavvufî meselelere kadar birçok istisnai konuda da malumat sunmaktadır. Sadece bunlarla sınır kalmayan tezkire, Osmanlı Padişahı III. Ahmed’in, Subhan Kulu Han’a gönderdiği mektubun da bir kopyasını ihtiva etmektedir. Ahmet Özturhan ve Ahmet Korkmaz tarafından Farsça aslından çevrilen bu eser,  Buhara Hanlığı ve Türkistan coğrafyası hakkında yapılan akademik çalışmalara yeni bir bakış açısı kazandıracak.