İktisat Tarihçisi Mehmet Genç, hayatını kaybetti

Bir buçuk yıldır akciğer kanseri tedavisi gören Mehmet Genç, 18 Mart 2021 akşamı Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde vefat etti.

4 Mayıs 1934 tarihinde Artvin Arhavi’de dünyaya geldi. 1953'te İstanbul'da Haydarpaşa Lisesi'nden, 1958'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü’nden mezun oldu.

Kısa bir süre Ankara Valiliği'nde maiyet memurluğu ve Şereflikoçhisar kazasında kaymakam vekilliği yaptı.

1960 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Enstitüsü'nde "İktisat Tarihi" asistanı olarak Ömer Lütfi Barkan'ın yanında tahsil gördü.

Bu enstitüde 1965'ten 1982 yılına kadar "İktisat Tarihi Uzmanı" olarak çalıştı. 1966 yılında Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde araştırmalara başladı. 1983 yılında Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde öğretim görevlisi olarak "İktisat Tarihi" ve "Tarih Metodolojisi" dersleri vermeye başladı. Konsolide bütçe üzerine çalışmalar yaptı.

1999 yılında emekli olduktan sonra İTÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü’nde, İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde ve İstanbul Şehir Üniversitesi İnsani Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü’nde lisans ve lisansüstü dersler verdi.

1985-1988 yılları arasında danışman olarak çalıştığı TRT'de ilmi ve kültürel sohbetler yaptı.

Mehmet Genç’in Osmanlı ekonomisi üzerine yayınladığı makaleleri İngilizce, Fransızca, Arapça ve Yunanca’ya tercüme edildi.

Makaleleri bazı ilavelerle "Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi" adıyla Ötüken Yayınevi’nden 2000 yılında kitap olarak yayınlandı. Bu kitap "Türkiye Yazarlar Birliği" tarafından Fikir Dalında ödüle layık görülmüştür. 2001 yılında aynı kitap "Aydın Doğan Vakfı" özel ödülünü almaya hak kazanmıştır.

2006 yılında Erol Özvar’la birlikte yayına hazırladıkları "Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve Bütçeler" kitabı neşredildi. Bu eser kaynaklarda ve arşivlerde mevcut Osmanlı bütçelerini belirli aralıklarla ele alan bugüne kadar yayımlanmış en geniş kapsamlı araştırmadır. İçindeki detaylı tablolar ve irad-masraf kalemleri, iktisat tarihçileri için el kitabı mahiyetindedir.

CUMHURBAŞKANLIĞI KÜLTÜR VE SANAT BÜYÜK ÖDÜLÜ

Mehmet Genç, 2015 yılında sosyal bilimler ve tarih alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görülmüştü.

2015 yılında Sosyal Bilimler ve Tarih alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülünü kazandı. Yine 2015 yılında Sosyal ve Beşerî Bilimler kategorisinde Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) "Uluslararası Akademi Ödülü"nü aldı.

2019 yılında da Akademi Genel Kurulunca Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Şeref üyeliğine seçildi.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi hocalarından Ömer Lütfi Barkan’ın yanında yetişen Mehmet Genç’in, Osmanlı iktisadı hakkındaki araştırmaları Türkiye ve dünyada akademik dünyada ısrarla takip edilen metinler haline geldi.

2005 Yılında Kültür AŞ tarafından düzenlenen “Türk Tarihçiliğinde 4 Sima” başlıklı ilmi toplantıda Halil İnalcık ve Halil Sahillioğlu ile birlikte hayatı ve eserleri, kendi talebelerinin ağzından kapsamlı bir şekilde tanıtıldı. Toplantıdaki tebliğler Erol Özvar editörlüğünde 2006’da yine Kültür AŞ tarafından basıldı. Osmanlı iktisat felsefesine dair yaklaşımlarını kendi talebeleri ve meslekdaşlarının lisanından dinlemek çok daha farklı bir atmosfer yarattı. Kitabını bu bakımdan yorumlayanları o toplantıda takdirle ve biraz da hayretle karşıladı.

Ömer Lütfi Barkan’ın metodolojisiyle Mehmet Genç’in yetiştirdiği talebeleri halen çeşitli üniversitelerde öğretim üyesi olarak görev yapıyorlar.