Halil İNALCIK Hocamızın Vefatının 4. Yıldönümü

Halil İnalcık hocamız 4 yıl önce bugün, 25 Temmuz 2016 tarihinde 100 yaşında vefat etti. Ardında yüzlerce makale, onlarca kitap bırakan İnalcık, Osmanlı tarihinin kuruluşu, müesseseleri ve Bizans’la ilgili pekçok yeni keşif yaptı. 14 Kasım 2009 tarihinde, İstanbul Belediyesi Kültür AŞ tarafından, Cemal Reşit Rey salonunda, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nden mezuniyetinin ve akademik hayata geçişinin 70. Yılı münasebetiyle bir program düzenlenmişti. O programın ardından NTV’de bir televizyon programı yapıldı. Bu programda, İnalcık kısa ve özet olarak araştırmalarının sonuçlarından bazılarını anlattı.

Ekteki videoda Osman Gazi’nin 1288’de Karacahisar’dan başlayan ilk fetihlerini ve Bizans’la mücadelesine açıklık getiriyor. 27 Temmuz 1302’de Muzalon komutasındaki Bizans ordusunu Yalova’nın hemen doğusunda nasıl yendiğinin detaylarını dinleyeceksiniz. Bu muharabe, çağdaş beylikler tarafından bir nevi Osmanlı devletinin kuruluşu olarak kabul edilecektir.

Programda Osmanlı devletinden ilginç enstantaneler dikkat çekiyor. Son kısım, günümüz gelişmeleri bakımından çok önemli. Halil İnalcık, Ayasofya hakkında yurtdışında şahit olduğu ve “bir gün Türklerin elinden mutlaka alınacağına” dair kardinalin konuşmasını naklediyor. Sonradan Papa olacak kardinal, Ayasofya hakkında tarihi bir meydan okuma konuşması yapmış. 1958 yılındaki bu konuşmanın ardından geçen 62 sene sonra, Ayasofya cami olarak ibadete açmış bulunuyor. İnalcık hocanın TV konuşmasında naklettiği hatırası, tam da vefat yıldönümünde ibadete açılması vesilesiyle büyük önem taşıyor.

Asırlardır karanlıkta kalan tarihi hakikatleri kaleme alan ve Osman Gazi’yi bir sürü çobanından, devlet kurucusu, askeri stratejist ve büyük bir komutan olarak tarih sahnesine çıkaran Halil İnalcık hocamızı rahmetle yadediyoruz. Belleten dergisinde yayınlanan “Osman Beg” makalesi hem Osmanlı beyliğinin kuruluşunu hem de Bizans tarihinin karanlık yönlerini aydınlatıyor.

Bülent ARI